เล่าเรื่อง เมืองอุบล EP.10 : อุบลเมืองนักปราชญ์ ราชธานีแห่งเดียวในสยาม
จังหวัดอุบลราชธานี ได้รับการขนานนามว่าเป็น “ดินแดนแห่งนักปราชญ์” เนื่องมาจากความสำคัญทางประวัติศาสตร์ และความเจริญรุ่งเรืองของบ้านเมืองในแต่ละด้าน ได้แก่ การเมือง การปกครอง การทหาร การศึกษา การศาสนา และศิลปวัฒนธรรม ที่ได้รับความร่วมมือจากบุคคลในท้องถิ่นในการสร้างสรรค์ผลงานสู่สังคม จนสร้างชื่อเสียงเกียรติคุณให้กับจังหวัด และคุณประโยชน์แก่ประเทศชาติ ทั้งพระภิกษุสงฆ์ ครู อาจารย์ นักปกครอง นักการเมือง นักสังคมสงเคราะห์ นักสาธารณสุข นักร้อง/นักดนตรี ดารา/นักแสดง ศิลปิน นักการเกษตร นักกีฬา และภูมิปัญญาท้องถิ่นหลากหลายสาขา จนมีคำกล่าวขานถึงความโดดเด่นสองเมืองใหญ่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือว่า “นักมวยเมืองโคราช นักปราชญ์เมืองอุบล”
ที่สำคัญด้านการศาสนาจังหวัดอุบลราชธานี มีวัดมากกว่าพันแห่ง มีพระภิกษุสงฆ์ สามเณรจำนวนมาก ได้สืบทอดพระพุทธศาสนาให้มีความเจริญรุ่งเรืองถึงปัจจุบัน และมีพระสงฆ์ ที่ได้รับพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะ ชั้นสมเด็จถึง 5 รูป ประกอบด้วย
1. สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (อ้วน ติสโส)
ชาติภูมิ นามเดิม อ้วน นามสกุล แสนทวีสุข เกิดวันที่ 21 มีนาคม พ.ศ. 2410 ที่บ้านแคน ตำบลดอนมดแดง อำเภอเมืองอุบลราชธานี นามบิดามารดา คือ เพี้ย เมืองกลาง นางบุดสี ซึ่งบิดามีตำแหน่งเป็นกรมการเมืองอุบล
2. สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (พิมพ์ ธัมมะธะโร)
ชาติภูมิ นามเดิม พิมพ์ นามสกุล แสนทวีสุข เกิดเมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2440 ที่บ้านสว่าง อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี นามบิดามารดาคือ นายทอง นางนวล แสนทวีสุข
3. สมเด็จพระมหามุนีวงศ์ (สนั่น จันทะปัชโชโต)
ชาติภูมิ นามเดิม สนั่น นามสกุล สรรพสาร เกิดวันที่ 8 กันยายน พ.ศ. 2451 ที่บ้านหนองบ่อ อำเภอเมืองอุบลราชธานี นามบิดามารดาคือ นายคำพ่วย นางแอ้ม สรรพสาร นายคำพ่วย มีตำแหน่งเป็นกำนันตำบลหนองบ่อ
4. สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ (มานิต ถาวะโร)
ชาติภูมิ นามเดิม กงมา นามสกุล ก่อบุญ เกิดเมื่อวันที่ 29 ธันวาคม พ.ศ. 2460 ที่บ้านบ่อชะเนง ตำบลหนองแก้ว อำเภออำนาจเจริญ จังหวัดอุบลราชธานี นามบิดามารดา นายช่วย นางกา ก่อบุญ
5. สมเด็จพระมหาธีราจารย์ (ปสฤทธ์ เขมงกโร)
ชาติภูมิ นามเดิม ประสิทธิ์ นามสกุล สุทธิพันธ์ เกิดวันที่ 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2480 ที่บ้านยางน้อย ตำบลก่อเอ้ อำเภอเขื่องใน จังหวัดอุบลราชธานี นามบิดามารดา ขุนก่อเอ้อุกฤษ (ผา) นางก่อเอ้อุกฤษ (ตา) สุทธิพันธ์
นับเป็นเมืองแห่งธรรม เมืองแห่งเทียน ที่สืบทอดพระพุทธศาสนาให้มีความเจริญรุ่งเรืองนำสังคมสู่ความสงบสุขร่มเย็นตลอดไป.
- ปัญญา แพงเหล่า/รายงาน