คณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (บอร์ด สปสช.) อนุมัติเพิ่มงบประมาณค่าบริการจากเดิมเหมาจ่ายการดูแลระยะยาวด้านสาธารณสุขสำหรับผู้ที่มีภาวะพึ่งพิงในพื้นที่ เป็นจำนวน 10,442 บาทต่อคนต่อปี จากเดิมอยู่ที่จำนวน 6,000 บาท (เพิ่มขึ้น 4,442 บาท) พร้อมขยายการดูแลเพิ่มเติม 2 กลุ่มเป้าหมาย คือ “ผู้ป่วยภาวะสมองเสื่อมตั้งแต่ระยะปานกลาง” และ “ผู้ป่วยระยะสุดท้าย” โดยคาดการณ์ว่าจะทำให้มีผู้ป่วยที่มีภาวะพึ่งพิงที่ได้รับการดูแลในระบบเพิ่มรวมเป็นจำนวนประมาณ 600,000 คน (เดิมจำนวนผู้มีภาวะพึ่งพิงได้รับการดูแลต่อปีอยู่ที่ 320,000 คน) อีกทั้งยังเป็นการหนุนองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ให้รุกดูแลผู้ที่มีภาวะพึ่งพิงในพื้นที่ และเพิ่มศักยภาพหน่วยบริการให้สามารถจัดบริการดูแลได้อย่างครอบคลุม 

• ยกระดับคุณภาพชีวิตผู้ที่มีภาวะพึ่งพิงตามนโยบายรัฐบาล

            นายสมศักดิ์ เทพสุทิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ในฐานะประธานกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (บอร์ด สปสช.) เปิดเผยว่า ตามนโยบายรัฐบาล เมื่อปี 2559 ที่มุ่งให้การดูแลผู้ที่มีภาวะพึ่งพิงเพื่อให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น เป็นการรองรับสังคมผู้สูงอายุในประเทศไทย โดยจัดสรรงบประมาณและมอบให้สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เป็นหน่วยงานดำเนินการให้ผู้ที่มีภาวะพึ่งพิงเข้าถึงบริการด้านสุขภาพที่จำเป็น ภายใต้กองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (บัตรทอง 30 บาท) โดยได้ร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ผ่านกลไก “ระบบการดูแลระยะยาวด้านสาธารณสุขสำหรับผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงในพื้นที่” (Long Term Care : LTC) 

ทั้งนี้ ผู้ที่ภาวะพึ่งพิงที่ได้รับการดูแลภายใต้ระบบนี้ คือ บุคคลที่มีคะแนนประเมินความสามารถในการดำเนินชีวิตประจำวัน ตามดัชนีบาร์เธลเอดีแอล (Barthel index of Activities of Daily Living: ADL) เท่ากับหรือน้อยกว่า 11 คะแนน จากหัวข้อการประเมินจำนวน 10 รายการ ได้แก่ 

1) การรับประทานอาหาร เมื่อเตรียมสำรับไว้ให้เรียบร้อยต่อหน้า 

2) ล้างหน้า หวีผม แปรงฟัน โกนหนวด ในระยะ 24 - 48 ชั่วโมงที่ผ่านมา 

3) การลุกจากที่นอนหรือลุกจากเตียงไปยังเก้าอี้ 

4) การใช้ห้องน้ำ 

5) การเคลื่อนที่ภายในห้องหรือบ้าน 

6) การสวมใส่เสื้อผ้า 

7) การขึ้นลงบันได 1 ชั้น 

การอาบน้ำ 

9) การกลั้นการถ่ายอุจจาระในช่วง 1 สัปดาห์ที่ผ่านมา 

10) การกลั้นปัสสาวะในช่วง 1 สัปดาห์ที่ผ่านมา 

เมื่อประเมินแล้วกลุ่มที่มีภาวะพึ่งพิง คือ กลุ่มที่ได้คะแนน 0 - 11 คะแนน จากนั้นนำมาแบ่งกลุ่มตามภาวะพึ่งพิงเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มติดเตียง (0 - 4 คะแนน) และกลุ่มติดบ้าน (5 - 11 คะแนน) ซึ่งจะได้รับการดูแลจากทีมหมอครอบครัวและผู้ช่วยเหลือดูแล (Care giver) รวมถึงการได้รับอุปกรณ์ทางการแพทย์และอุปกรณ์เครื่องช่วยที่จำเป็น ตามแผนการดูแลรายบุคคล (Care Plan) 

• อปท. มีงบประมาณสนับสนุนเพิ่มมากขึ้น สำหรับดูแลผู้ที่มีภาวะพึ่งพิงในพื้นที่

            ผลการอนุมัติดังกล่าวจะทำให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) มีงบประมาณสนับสนุนเพิ่มมากขึ้นในการดูแลผู้ที่มีภาวะพึ่งพิงในพื้นที่ ทำให้หน่วยบริการสามารถจัดหาอุปกรณ์การแพทย์ที่จำเป็นให้กับผู้ป่วยได้ดีขึ้น และเกิดแรงจูงใจหน่วยบริการที่มีศักยภาพ เช่น สถานชีวาภิบาลที่อยู่กระจายในชุมชนเข้าร่วมให้การดูแลผู้ป่วยที่มีภาวะพึ่งพิงในระบบ ทั้งนี้ สปสช. มีการสนับสนุนให้ท้องถิ่นมีส่วนร่วมในการการดูแลผู้ป่วยที่ภาวะพึ่งพิงในพื้นที่ของตนเอง จะทำให้เกิดการบูรณาการการดูแลผู้ป่วยทั้งด้าน Health Care และ Social Care ได้มากขึ้น รวมถึงเป็นศูนย์กลางในการประสานและรับทราบข้อมูลจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อลดความซ้ำซ้อนในการดูแลและงบประมาณได้.